راه‌حل‌های متعدد و وسایل جدید برای رفع مشکلات فنی و امکان تقلیل مشکلات آینده
توسعه‌ی کارایی و سودمندی فعالیت‌های فنی در بخش‌های تولیدی و خدمات
امکان تصمیم‌گیری بهتر در تمامی بخش‌ها و سطوح مسئولیت‌ها (آترتون؛ آقابخشی، ۱۳۷۳: ۲۰-۲۱).
تقویت نظام‌های ملی اطلاعاتی علاوه بر مزایای بالا، مزیت‌های دیگری نیز دارد. مانند افزایش سرعت بازیابی اطلاعات، و رهاسازی کشور از وابستگی مفرط به فناوری خارجی. در واقع کشورهای رو به رشد نیازمند نظام‌های اطلاعات علمی و فنی خاص خود هستند که با نوع، امکانات، و موقعیت تولید‌کنندگان و استفاده‌کنندگان اطلاعات متناسب بوده بر دانش مورد نیاز توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی کشورشان تاکید داشته باشد. این نظام‌های داخلی باید با شبکه‌ی اطلاعاتی کشورهای پیشرفته، ارتباط موثر برقرار کنند (آترتون؛ آقابخشی، ۱۳۷۳: ۲۲- ۲۳).
ب) استفاده از اطلاعات
به طور کلی منابع اطلاعاتی‌ای مورد تحقیق و استفاده قرار می‌گیرند که صرف نظر از کیفیت اطلاعات موجود در آن، برای شخص استفاده‌کننده قابل دستیابی باشد. ممکن است استفاده‌کننده اطلاعات را به منظور خاصی به کار برد یا به دلیل قابل استفاده بودن اقدام به جمع‌آوری آن کند (آترتون؛ آقابخشی،۱۳۷۳: ۱۶). استفاده‌کننده باید به منبع اطلاعاتی اطمینان داشته باشد و چنانچه در مراجعه به آن، چندین بار به اطلاعات مورد نیاز خود دست نیابد، این منبع اعتبار خود را از دست خواهد داد.
اگر فرد نیازمند اطلاعات، به راحتی به آن دست نیابد، چنانچه اطلاعات ضروری نباشد، ممکن است از آن چشم‌پوشی کند. اتکا به حافظه، در حول و حوش مساله‌ای گشتن یا قانع شدن به اطلاعات ناقص یا مبهم یک همکار، چندان هم غیر متعارف محسوب نمی‌شوند. تنها معدودی از استفاده‌کنندگان که فعالانه در جستجوی اطلاعات تلاش می‌کنند و می‌کوشند که اطلاعات مورد نیاز را به دست آورند، در فعالیت‌های اقتصادی فوق‌العاده پیشرفته‌اند. برای آنها اعتماد به اعتبار خدمت اطلاعاتی، شرط اساسی استفاده کامل از آن است، و عواملی نظیر امکان دسترسی و سهولت استفاده، در درجه دوم اهمیت قرار دارد (آترتون؛ آقابخشی،۱۳۷۳: ۱۶-۱۷).
افراد در شرکت‌ها و سازمان‌ها از راه‌های گوناگونی به اطلاعات مورد نیاز خود دست می‌یابند. رایج‌ترین راه برای دستیابی به اطلاعات، ارتباطات شخصی افراد است. یعنی فرد از همکاران یا دوستان خود راهنمایی می‌گیرد. دومین منبع اطلاعاتی رایج، جمع‌آوری اطلاعات به صورت فردی است. کاربران معمولاً از نزدیکترین محل و از منابع آشنا جستجوی خود را آغاز می‌کنند. کاربر باید به منبع اطلاعاتی اطمینان داشته باشد و چنانچه کاربر چندین بار به اطلاعات موردنیاز خود دست نیابد، این منبع اعتبار خود را از دست خواهد داد (لافوند، ۱۳۷۳: ۹).
به طور کلی استفاده‌کننده با روش‌های زیر می‌تواند به جستجوی اطلاعات بپردازد:
مراجعه به کتابخانه به منظور گرفتن مدرکی معین
استفاده از خدمات اطلاعاتی
پرسش از یک همکار یا سایر آشنایان (آترتون؛ آقابخشی، ۱۳۷۳: ۱۸).
ج) نیازهای اطلاعاتی
افراد گوناگون تقسیم‌بندی‌های متفاوتی از انواع نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان ارائه کرده‌اند. متداولترین انواع نیازهای اطلاعاتی را ام. ویت[۶] دانشمند آمریکایی علم اطلاعات، در اوایل دهه‌ی ۱۹۶۰تعیین کرد.
زمان کسب اطلاعات جاری درباره نتایج و یافته‌های زمینه‌ی تخصصی خود و رشته‌های وابسته
در کار روزمره، هنگامی که به اطلاعاتی نظیر ارقام، روش‌ها و طرح‌ها نیاز دارند
وقتی که دست‌اندرکار پروژه یا مساله‌ی جدیدی شده‌اند و همچنین موقعی که در حال تکمیل و تهیه گزارش آن هستند.
همچنین در استفاده از فناوری گفته شده است که نیازهای اطلاعاتی در سه مرحله بروز می‌کنند: انتخاب روند پروژه طرح تحقیق و توسعه، برنامه‌ریزی آن، و اجرایش.
اگرچه وظیفه‌ی کتابخانه‌ی تخصصی ایجاد تماس میان استفاده‌کننده و منبع اطلاعاتی است، اما ممکن است منابع کسب اطلاعات کاملاً متفاوت بوده و خارج از قلمرو کتابخانه باشند (آترتون؛ حریری، ۱۳۷۳: ۲۶۲-۲۶۶). در مورد این شکل از منابع نیز کتابخانه باید تلاش کند تا در حد امکان آن را دسترس‌پذیر سازد.
د) موانع دسترسی به اطلاعات
رساندن اطلاعات صحیح و موثق علمی، فنی، تجاری و اداری در زمان مناسب، به شخص مناسب در شکلی که برایش قابل استفاده باشد، می‌تواند اتلاف منابع، دوباره‌کاری‌های غیر ضروری و ناخواسته در اختراعات، اکتشافات، و توسعه، و بالاتر از همه، تصمیم‌گیری‌های بی‌ثمر را به حداقل برساند. اگر در راه دسترسی به اطلاعات مانعی وجود داشته باشد، اطلاعات به گونه‌ای صحیح و مناسب جریان نمی‌یابد و استفاده‌کننده را دچار مشکل می‌سازد (آترتون؛ آقابخشی، ۱۳۷۳: ۲۳).
پاولین آترتون در کتاب مبانی نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی ویژگی‌های دنیای اطلاعات، مشکلات استفاده‌کنندگان، و خدمات اطلاعاتی که موجب کاهش مشکلات می‌شوند را بیان کرده است (جدول ۲-۱).
کتابداران و اطلاع‌رسانان به ویژه در کتابخانه‌های تخصصی باید به این موانع توجه داشته باشند و بکوشند با برقراری ارتباط با استفاده‌کنندگان موانع دیگر را نیز شناسایی کنند. آنها باید در تمام مراحل انجام کار بکوشند این موانع را به حداقل برسانند تا متخصصان سازمان بتوانند با مشکلات کمتر و در زمان کوتاهتر به اطلاعات مورد نیازشان دست یابند.
جدول ۲-۱ نقش برخی از خدمات اطلاعاتی در کاهش مشکلات استفاده‌کنندگان از اطلاعات (آترتون؛ آقابخشی، ۱۳۷۳: ۲۴)
| ویژگی‌های دنیای اطلاعات |
مشکلات استفاده‌کنندگان |
خدمات اطلاعاتی/ امکانات نظام |
| فاصله‌ی بین تولید کنندگان و استفاده‌کنندگان اطلاعات |
مساله اطلاع از اطلاعات تولید شده |
خدمات آگاهی رسانی جاری، خدمات ترویجی، انتشارات و تبلیغات |
| تراکم اطلاعات در مقیاس وسیع |
حجم بیش از حد اطلاعات و نیاز به انتخاب |
نظام‌های نمایه‌سازی، طبقه‌بندی و ذخیره، خدمات مرجع |
| دانلود متن کامل این پایان نامه در سایت abisho.ir |
